Oprócz typowego nauczania wiernych, sprawowania obrzędów i tworzenia przestrzeni do dialogu wśród chrześcijan (i nie tylko), Kościół Katolicki stoi na straży wielu praw wiary. Kwestie teologiczne związane z nauką samą w sobie były od lat nieodłączną częścią działań Watykanu. Nieomylność papieża pojawiła się tu jako wynikowa tego, co przez lata wynikało z praktycznych dokonań i trwa to po dziś dzień.

Papież nieomylny

Dogmat ten został wprowadzony podczas pierwszego soboru watykańskiego w 1870 roku, ale ostatecznie zaakceptowany dopiero w 1881 roku. Skąd ta jedenastoletnia wyrwa? Jak można się domyślić, nie wszyscy duchowni na najwyższych stanowiskach w Kościele chcieli od razu pogodzić się z tak jednoznacznym dokumentem, jakim był dogmat o nieomylności papieża.

Pierwsze efekty sporów na tym tle uwidoczniły się już w roku 1871, gdy ekskomuniką objęty został Johann Döllinger, teolog z Monachium, promujący idee episkopalno-synodalne w opozycji do ówczesnych kościelnych, ultramontanistycznych. Odrzucił on nie tylko nieomylność papieża, ale i ustanowioną wtedy niepokalaność Maryi. Wynikiem było utworzenie nowej doktryny — starokatolicyzmu.

Echa problemów wokół tytułowego dogmatu słychać do dziś, a ostatnia z głośnych spraw z tym związanych miała miejsce w postaci duchownego Hansa Künga, który działał na rzecz otwarcia dyskusji o nieomylności. Tym samym sam papież Jan Paweł II odsunął go od katedry teologii.

Kiedy nauczanie papieża jest nieomylne?

Warto uściślić, że dogmat o nieomylności papieża nie dotyczy wszystkich jego działań i poglądów, ale jest nastawiony tylko i wyłącznie na dość wąski wachlarz spraw związanych z samym Kościołem. Precyzując jeszcze bardziej, rzecz dotyczy wiary i obyczajów, natomiast już nie ma związku ze sprawami codziennymi.

Pomimo tego, że dogmat ten pozostaje niezmiennie w mocy, niezbyt często przyjmuje on żywą postać. Co ciekawe, bardzo ciężko o konkretne opracowania na ten temat wśród spisów i dokumentacji teologicznych. Jaka jest zatem ostatnia z najważniejszych i bardzo istotnych wypowiedzi papieskich noszących znamiona nieomylności? To słowa zawarte w jednej z encyklik, gdzie papież Polak potępił w sposób surowy i jednoznaczny aborcję i wszelkie kroki z nią związane. Środowisko kościelne po dziś dzień sięga do tych słów z 1995 r., powołując się na nieomylność papieża. Nie sposób również o pominięcie podłoża politycznego, szczególnie w obrębie ówczesnych działań papieskich (XIX w.). Władze II Rzeszy obawiały się np. wpływu władzy absolutnej ze strony Watykanu, która do Niemiec mogłaby dojść poprzez liczne struktury kościelne. Jak czas pokazał, dogmat o nieomylności papieża nie miał aż tak daleko idących konsekwencji i do dziś nie ma tak szeroko zakrojonych związków z polityką, jak obawiała się część duchowieństwa i osób rządzących.

Marketing dla treści religijnych i nie tylko
Sztuczna Inteligencja